Yetişkinlerde kabızlık ile nasıl başa çıkılır?

Hayatınız boyunca zaman zaman kabızlık yaşayabilirsiniz. Bu durum en yaygın gastrointestinal sorunlardan biri olduğu ve çoğu insanda bir noktada ortaya çıktığı için tamamen normaldir1. Kabızlık durumunda, ne kadar sürdüğü, neden olduğu, rahatlamak için neler yapabileceğiniz ve düzenliliği nasıl koruyacağınız dahil olmak üzere sorularınız olması doğaldır. 

Bölüme geç:

ClockOkuma süresi 20 dakika

Kabızlığın yaygın belirtileri nelerdir?

Vücudunuzun sinyalleriyle başa çıkmanın ilk adımı, onları tespit etmek ve ne anlama geldiklerini anlamaktır. Bununla birlikte, her birey kabızlık semptomlarını farklı şekilde yaşayabilir. Yaşayabileceğiniz yaygın belirtiler şunlardır:

Tuvalete daha az yolculuk

Haftada üçten daha az bağırsak hareketine sahip olmak, vücudunuzun yediklerinizi çıkarmak için mücadele ettiğinin bir işareti olabilir. Bununla birlikte, günlük veya haftalık bağırsak hareketlerinin doğru sayısı yoktur. Bağırsak düzeni her insan için farklıdır.

Tuvalete gitmekte zorluk

Gaitanız (dışkınız) kuru, sert olduğunda, dışkılama sırasında aşırı zorlanma veya ağrı hissettiğinizde bağırsaklarınızı tıkalı veya tamamen boşaltamamış gibi hissettiğinizde tuvalete gitmekte zorluk yaşayabilirsiniz.

Şişkinlik hissi

Seyrek ya da yetersiz bağırsak boşaltımı yetişkinlerde çok yaygın bir kabızlık semptomu olarak bilinir.

Karın rahatsızlığı ve ağrı

Bağırsaklarınızda dışkılama ile ilgili bir sorun olduğunda, karın bölgesinde rahatsızlık ve ağrı hissetmeye yatkın olursunuz.

Lütfen kabızlık semptomlarının diğer tıbbi durumlara benzeyebileceğini veya başka sağlık sorunlarından kaynaklanabileceğini unutmayın. Bu nedenle, semptomlar uzun süre devam ederse teşhis için doktorunuza danışmalısınız. 

Kabızlığa ne sebep olur?

Sert ve kuru gaita (dışkı), vücut tarafından kalın bağırsaktan çok fazla su emilmesinin bir sonucudur. Kolonun kas kasılmaları yavaş veya ağır olduğunda, gaita kolondan çok yavaş hareket eder ve bu da çok fazla su emilmesine neden olur2. Kabızlığın en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır: 

Egzersiz eksikliği

Gün içinde yeterince fiziksel aktivite yapılmaması kabızlığa yol açabilir. 

Diyet

Sebzeler, meyveler ve kepekli tahıllar gibi yüksek lifli yiyecekleri yeterince yememek kabızlığa neden olabilir. Çok fazla yağlı et, süt ürünleri ve yumurta yemek veya tatlılar, şekerlemeler ve hazır yiyecekler yemek kabızlığa neden olabilir3. 

Tıbbi durumlar

Felç, diyabet, Parkinson hastalığı, tiroid bezi hormon seviyesinin düşük olması, depresyon, potasyum, magnezyum veya çok fazla kalsiyum eksikliği, bağırsaklarda tıkanıklık gibi bazı sorunlar kabızlığa neden olabilir4. Bu bozukluklar, normal bağırsak hareketleri için kullanılan kasları veya sinirleri etkileyebilir. Bu tip hastalıklar doktorlar tarafından uygulanacak testlerle tespit edilebilir.  

İlaçlar

Bazı ilaçlar kabızlığa neden olabilir. Bunlar arasında depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, alüminyum veya kalsiyum içeren antasitler, demir takviyeleri, bazı alerji ilaçları (antihistaminikler), bazı ağrı kesiciler (opioidler), diüretikler dahil olmak üzere bazı yüksek tansiyon ilaçları ve Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar yer alır5. 

Tuvalet ihtiyacını geciktirmek

Birçok insan evde tuvalete gitmeyi tercih eder. Bu geciktirmeler sıklaştıkça kabızlığa neden olabilir. 

Hamile olmak

Kabızlık hamilelik sırasında ortaya çıkabilir. Hamilelik sırasında artan hormon seviyeleri, sindirim sistemini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir2.

Stres

Sağlıklı zihin, sağlıklı vücut! Sindirim sistemimiz strese ve hayatımızdaki ani değişimlere karşı hassas olabilir, bu da bazen rahatsızlığı tetikleyebilir. 

Yaşlanmak

Bağırsak hareketlerinin sayısı genellikle yaşla birlikte azalır, kabızlık daha sıklıkla görülür6.

Seyahat

Sirkadiyen ritmin, zaman dilimleri boyunca uzun mesafeli yolculuklarda yeniden uyum sağlaması gerekir. Uzun seyahatler gibi kısa süreli olan yer, iklim, ortam değişimleri de sindirim sisteminin düzenini değiştirip kabızlığa neden olabilir.

Kabızlık nasıl yönetilir?

Merak etmeyin, tüm rutininizi değiştirmenize gerek yok! Vücudunuzun nasıl tepki verdiğini görmek için küçük şeyleri değiştirmeye çalışarak başlayın. Kendinizi daha hafif hissetmenize yardımcı olacak birkaç basit ipucu: 

1. Diyetinizi uyarlayın

Ne yediğinizin daha fazla farkında olarak vücudunuzun yiyecekleri daha iyi işlemesine yardımcı olun. Daha fazla lif yemeye çalışarak başlayın. Lif açısından zengin bir diyet, bağırsak içeriğinin kalın bağırsak yoluyla taşınmasını hızlandırır, gaitayı (dışkıyı) yumuşatır ve gaita ağırlığını arttırır, ancak lif açısından fakir bir diyet kabızlığa neden olabilir. Diyetinizi en iyi şekilde nasıl uyarlayabileceğiniz konusunda tavsiye almak için sağlık uzmanınıza danışın.

2. Egzersiz yapmaya başlayın

Özellikle yaşlılarda fiziksel hareketsizlik, gaitanın (dışkının) kolondan geçmesi için gereken süreyi arttırarak kalın bağırsağı yavaşlatabilir.

3. Bağırsak hareketlerinizi engellemeyin

Tuvalete gitme dürtüsünü hissettiğinizde, geciktirmemeye çalışın. Defekasyon dürtülerini bastırmayın.

4. Bağırsak hareketlerinizi düzenli yapmaya çalışın

Pek çok insan, her gün belirli bir saatte tuvalete gitmenin vücutlarının yeni bir rutin oluşturmasına yardımcı olabileceğini fark eder. Tuvalette oturma pozisyonu bağırsak fonksiyonunu etkileyebilir. Sırtınız düz şekilde öne doğru eğilin, üst gövdeniz ve dizlerinizle arasındaki açıyı azaltın8.

5. Almakta olduğunuz ilaçlar hakkında doktorunuzla konuşun

Bazı ilaçlar kabız olmanıza neden olabilir. Bunlar arasında depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, alüminyum veya kalsiyum içeren antasitler, demir takviyeleri, bazı alerji ilaçları (antihistaminikler), bazı ağrı kesiciler, diüretikler dahil olmak üzere bazı yüksek tansiyon ilaçları ve Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar yer alır. Zamanla kabızlık çekiyorsanız ve bu tür ilaçları kullanıyorsanız, doktorunuzla konuşun.

6. Kabızlık için iyi bir çözüm olarak laksatif

Genellikle kabızlık, semptomları hafifleten ve durumu önlemeye yardımcı olan diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla tedavi edilebilir. Ancak bu önlemler tek başına yeterli olmayabilir. Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri etkili olmadığında, kabızlığınız doğru laksatif kullanılarak çözülebilir. Sağlık uzmanınız bir süre için laksatif kullanmanızı önerebilir9,10.

Sıkça Sorulan Sorular

Kabızlık hakkında konuşmaya başladığınızda, aynı sorular sıklıkla ortaya çıkacaktır.

  • Gerçekten de kadınlar erkeklere göre kabızlıktan daha muzdariptir. Bu, bağırsaklardaki geçişe doğrudan müdahale eden hormonlar olan östrojen ve progesteronun varlığıyla açıklanabilir. Bununla birlikte, adet döngüleri sırasında, kadınlar önemli bir kabızlık prevalansı ile karşı karşıya kalabilir7.

    Kadınlarda daha fazla kabızlığa yol açan bir başka neden de kadın pelvik tabanının bağırsakları boşaltma eylemindeki rolüdür.

  • Yetişkinlerde kabızlık en yaygın sindirim sistemi bozukluklarından biridir. Kabızlık riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır: 

    Kabızlık yaşama riski daha yüksek olan kişiler şunlardır: 

    • Yaşlılar 
    • Kadınlar 
    • Yeterli su içmeyenler 
    • Lif içeriği düşük beslenenler 
    • Yetersiz fiziksel aktivite veya spinal kord yaralanması gibi fiziksel bir engel nedeniyle yatakta hareketsiz kalan kişiler 
    • Sedatifler, opioid ağrı kesiciler, bazı antidepresanlar veya tansiyon düşürücü ilaçlar gibi belirli ilaçları kullanan hastalar 
    • Depresyon veya yeme bozukluğu gibi bir ruh sağlığı durumuna sahip kişiler 
    • Hamileler 

     

  • Kabızlığın komplikasyonları şunları içerebilir11: 

    • Anüsünüzde şişmiş damarlar (hemoroid). Bağırsak hareketi yapma zorlaması, anüsünüzdeki ve çevresindeki damarlarda şişmeye neden olabilir. 
    • Anüsünüzde yırtılmış deri (anal fissür). Büyük veya sert bir gaita (dışkı), anüste küçük yırtıklara neden olabilir. 
    • Atılamayan gaita (fekal impaksiyon). Kabızlık, bağırsaklarda sıkışan sertleşmiş gaitanın (dışkının) birikmesine neden olabilir. 
    • Anüsten dışarı çıkan bağırsak (rektal prolapsus). Bağırsak hareketi yapma zorlaması, rektumun küçük bir kısmının anüsten dışarı çıkmasına neden olabilir. 

  • Klinik çalışmaların tedavi yönergeleri ve sonuçları, aşağıdaki tedavilerin fonksiyonel kabızlık için faydalı olduğunu göstermiştir: 

    • Yaşam tarzı değişikliği. Beslenme alışkanlıklarında ve yaşam tarzında yapılan değişiklikler, lif alımını artırarak bağırsaklardaki sindirimi hızlandırmanıza yardımcı olabilir. 
    • Laksatifler, örneğin makrogol gibi osmotik laksatifler veya senna, bisakodil gibi uyarıcı laksatifler. 
    • Probiyotikler ve/veya prebiyotikler. 

  • Pek çok laksatif türü vardır; her biri bağırsak hareketini kolaylaştırmak için farklı mekanizmalarla çalışır. 

    Uyarıcı laksatifler 

    Uyarıcı laksatifler, gaitayı (dışkıyı) nemlendiren ve geçişini kolaylaştıran su ve tuzun bağırsağa taşınmasına neden olur. Ek olarak, uyarıcı laksatifler bağırsak kaslarının aktivitesini uyararak bağırsaklarınızın kasılmasına neden olur. Bu iki etki birlikte kolondan gaita geçişinin hızlanmasına neden olur ve klinik çalışmalarda etkili ve güvenli oldukları kanıtlanmıştır.  

    Gaita (dışkı) yumuşatıcı laksatifler 

    Gaita yumuşatıcılar sert, kuru, ağrılı gaitayı daha yumuşak hale getirmeye yardımcı olan ürünlerdir. Bağırsaktaki gaitayı (dışkıyı) yumuşatarak çalışırlar, bu da geçişini daha kolay ve rahat hale getirir. Belirtildiği şekilde kullanıldığında, gaita (dışkı) yumuşatıcılar sindirim sistemini ya da bağırsağı hareket halinde tutmak için güvenli bir yoldur. 

    Supozituvar laksatifler 

    Supozituvar (fitil) laksatifler, rektuma yerleştirilen uyarıcı laksatiflerin tipik olarak güvenilir, hızlı etkili bir dozaj şeklidir. Gliserin içerebilen bu fitiller kayganlık ve uyarı sağlayarak gaitanın (dışkının) vücuttan atılmasına yardımcı olur. Dakikalar içinde hızlı bir şekilde bağırsak hareketini teşvik etmeye yardımcı olmak için bağırsaktaki kasları uyarırlar.

    Lif takviyeleri 

    Lif takviyeleri gaitaya (dışkıya) hacim katar. Hacimli gaita daha yumuşaktır ve geçmesi daha kolaydır. Lif takviyeleri geleneksel olarak birinci basamak tedavi olarak kabul edilir. Genellikle güvenlidirler, ancak şişkinlik ve karın ağrısını artırabilirler ve bazı ilaçların emilimini engelleyebilirler. 

    Ozmotik laksatifler 

    Dulcosoft® gibi ozmotik laksatifler, bağırsak sıvı emilimini azaltarak gaitanın (dışkının) kalın bağırsaktan geçmesine yardımcı olur. Bu laksatifler, kolonun içinde ek su tutan, ozmotik bir gradyan oluşturan ve bağırsağa su çeken zayıf emilen maddeler içerir. Bu, gaitayı nemlendirir ve geçişini kolaylaştırır.

Dulcosoft® çözüm yelpazesi

Şişkinlik, kabızlık, ağırlık veya sadece rahatsızlık hissetmeniz, günlük yaşantınızı değiştirebilir. Daha iyi hissetmek için yaşam tarzınızı uyarlamaya çalıştıktan sonra bile kabızlık semptomlarını hissetmek sinir bozucu olabilir.  

Kabızlık durumlarında, makrogol gibi bazı aktif madde bazlı laksatifleri kullanabilirsiniz.  

Dulcosoft®, kabızlığın rahat bir şekilde giderilmesi için bedeninizle uyumlu çalışır. Kabızlık ve düzensizliği nazik ve etkili bir şekilde giderir12.

Dulcosoft® Oral Solüsyon
  • Kabızlık tedavisinde kullanılır
  • Etki göstermesi genellikle 24-72 saat sürer
  • Sıvı formdadır
  • Yumuşak bir rahatlama sağlar
  • 6 ay ve üzeri çocuklarda kullanılabilir

Dulcosoft® Oral Solüsyon, aromasız bir solüsyondur. Doğrudan veya tercih edilen bir sıvıya karıştırılarak tüketilebilir.

Daha fazla bilgi

Kabızlık hakkında daha fazla bilgi edinin

Burada kabızlıkla ilgili en sık sorulan bazı soruların yanıtlarını bulabilirsiniz. Kabızlıktan nasıl kurtulacağınız ve düzeni nasıl koruyacağınız konusunda size rehberlik ediyoruz.

Kabızlık nedir?

Kabızlık, rahatsız edici veya seyrek dışkılama ile karakterizedir. Belirtileriniz ve şikayetleriniz ne olursa olsun, gaitanın (dışkının) geçişi zor olduğunda çok rahatsız edici ve can sıkıcı olabilir.

Daha fazla bilgi

Hamilelikte kabızlık ile nasıl başa çıkılır?

Kabızlık sıklıkla hamileliği zorlaştırır ve belirtileri arasında seyrek dışkılama, sert ve kuru gaita (dışkı) veya aşırı zorlanma bulunabilir. Çoğu hasta diyet önlemlerine veya basit laksatiflere yanıt verir. 

Daha fazla bilgi

Çocuklarda kabızlıkla nasıl başa çıkılır?

Kabızlık çocuklarda çok yaygın bir sorundur. Genellikle endişe edilecek bir durum değildir. 

Daha fazla bilgi
Tüm makaleleri görüntüle

    1. Udani JK, Bloom DW. Effects of Kivia powder on gut health in patients with occasional constipation: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutr J. 2013 Jun 8;12:78. 

    2. Schiller LR. Review article: the therapy of constipation. Aliment Pharmacol Ther. 2001 Jun;15(6):749-63. 

    3. Basilisco G, Coletta M. Chronic constipation: a critical review. Dig Liver Dis. 2013 Nov;45(11):886-93. 

    4. Bharucha AE, Lacy BE. Mechanisms, Evaluation, and Management of Chronic Constipation. Gastroenterology. 2020 Apr;158(5):1232-1249.e3. doi: 10.1053/j.gastro.2019.12.034. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2019.12.034 

    5. Camilleri M, Ford AC, Mawe GM, Dinning PG, Rao SS, Chey WD, Simrén M, Lembo A, Young-Fadok TM, Chang L. Chronic constipation. Nat Rev Dis Primers. 2017 Dec 14;3:17095. 

    6. Talley NJ, Jones M, Nuyts G, Dubois D. Risk factors for chronic constipation based on a general practice sample. Am J Gastroenterol. 2003 May;98(5):1107-11. 

    7. Müller-Lissner SA, Kamm MA, Scarpignato C, Wald A. Myths and misconceptions about chronic constipation. Am J Gastroenterol. 2005 Jan;100(1):232-42. 

    8. World Gastroenterology Organisation. Coping with common gastrointestinal symptoms in the community: a global perspective on heartburn, constipation, bloating, and abdominal pain/discomfort May 2013. J Clin Gastroenterol. 2014 Aug;48(7):567-78. 

    9. U.S. Department of Health and Human Services National Institutes of Health (NIH) – National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). Constipation. 2018 https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/constipation/definition-facts 

    10. John Hopkins Medicine. Health conditions and diseases – Constipation. 2021. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/constipation 

    11. Mayo Clinic 2019  https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/symptoms-causes/syc-20354253  

    12. Dulcosoft® Oral Solüsyon Makrogol 4000 Kullanım Kılavuzu Güncelleme Tarihi: 20 Aralık 2021